مدیریت
اختاپوسیمدیریت را اینگونه تعریف کرده اند : هنر انجام
دادن کارها بوسیه دیگران برای رسیدن به هدف مورد نظر . تعریف نظر ما را به آن
واقعیت معطوف می دارد که مدیران از طریق سازماندهی دیگران برای انجام اموری که
باید انجام گردد به هدفهای سازمانی دست می یابند . نه اینکه خودشان آن کارها را
انجام دهند ، این کار را مدیریت می نامند
. به همین دلیل از واژه اختاپوس استفاده شده است که مدیران اختاپوسی تمامی وظایف
را به سوی خود می کشند و از آن خود می دانند .

- هنوز افرادی هستند که واقعاً اعتقاد دارند «
اگر می خواهید کاری به درستی انجام شود بهتر است خودت آنرا انجام دهی » افرادی از
این قبیل خیلی به ندرت می توانند مدیران خوب و لایقی باشند ، چون در زمینه واگذاری
مسئولیتها و تفویض اختیار به زیر دستان دچار مشکل هستند . همه ما احتمالاً چند
نفری از آنها را دیده ایم . این قبیل مدیران صرفاً وظایف بی اهمیتی را به دیگران
تفویض می کنند . در نتیجه شبها و روزهای تعطیل هم کار   می کنند ، حتی قسمتی از کارهای ناتمام مانده
را هم به منزل می برند . البته نباید منکر اضافه کاری شد زیرا همه ما باید وقت
بیشتری به کار خود تخصیص دهیم . اما اشخاصی که همیشه این کار را انجام می دهند و
به قولی این امر جزء زندگی کاری آنها شده است مدیران نالایقی هستند . اینگونه
مدیران به زیر دستان خود اعتماد ندارند و نمی دانندچگونه زیر دستان خود را به طور
مناسب آموزش دهند .

- این مدیران معمولاً با مشکل استعفا ، تقاضای
بازنشستگی ، تقاضای انتقال ، تقاضای خرید خدمت و ... کارکنان خود روبرو هستند .
کارمندان زیر دست آنها معمولاً لایق تر از آن چیزی هستند که آقای مدیر اختاپوس
فکر     می کند خیلی زود از انجام امور بی
اهمیت خسته می شوند .

- کارمندانی که با این دست از مدیران کار می
کنند در زمینه ارتقای مقام ، معمولاً دچار مشکل هستند زیرا وظیفه دشواری به آنها
محول نمی شود نتیجتاً فرصتی برای نشان دادن و اثبات توانایی خود ندارند . بنابراین
وقتی با مدیر اختاپوسی کار می کنید به ندرت باید منتظر ارتقاء باشید . این گونه
مدیران معتقدند به دلیل اینکه زیر دستان قبول مسئولیت نمی کنند خود باید تمامی
کارها را انجام دهند . اینگونه مدیران هیچگاه نمی پذیرند که امتناع آنها از
واگذاری امور به زیردستان دلیل اصلی ضعف مدیریت آنها تلقی می شود . 

- افراد اختاپوسی را هرگز نباید به پستهای
مدیریتی ارتقاء داد . زیرا وقتی اینگونه افراد مدیر می شوند بیشتر از بقیه کار می
کنند و به اصطلاح « کار را قبضه می کنند » و در این صورت مورد تنفر زیردستان قرار
می گیرند زیرا عملاً راه ارتقاء برای افراد زیردست مسدود می شود . بنابراین به
خاطر داشته باشید که اگر ارتقاء یافتید در این دام گرفتار نشوید چون اگر روش
اختاپوسی را در پیش بگیرید احتمالاً روی آخرین پله ترقی قرار خواهید گرفت و از آن
بالاتر نخواهید رفت مگر اینکه مدیران ارشد سازمان و سپس سایر مدیران « به علت کار
زیاد » کمتر عمر می کنند . یکی از ویژگیهای دیگر مدیران اختاپوسی ، این است که به
ندرت به مرخصی می روند . آنها هر چند وقت یکبار یک یا دو روز به مرخصی می روند
زیرا در غیر این صورت سازمان به دلیل متمرکز بودن تمام کارها در دست اینگونه
مدیران ، بدون آنها نمی تواند به کار خود ادامه دهد .

نتیجه گیری 

    مدیریت فرآیندی از برنامه ریزی ، سازماندهی ، رهبری و
کنترل تلاشهای اعضای سازمان و مورد استفاده قرار دادن سایر منابع برای رسیدن به
هدفهای مشخص و اعلام شده سازمان است نه اینکه خودشان آن کارها را انجام دهند . این
گونه مدیران ( اختاپوس ) با واگذاری مسئولیت و تفویض اختیار به زیردستان
بایدمشکلات سازمان را کاهش دهند . ولی به دلیل عدم اعتماد به زیردستان با مشکلات
زیادی روبرو هستند . در آخر باید گفت که مدیریت بسی بیش از این است ، به گونه ای
که هنوز کسی نتوانسته است تعریفی قابل قبول ارائه دهد .

گردآورنده

بهروز گرامی اصل

کارشناس مدیریت صنعتی

منابع :

1- آنچه مدیران اثر بخش انجام دهند .           دکتر حسینعلی بهرامزاده

2- ارتباطات اثر بخش                                       دکتر
حسینعلی بهرامزاده