کارشناسی آموزش راهنمایی تحصیلی ( دوشنبه 88/11/5 :: ساعت 11:19 صبح)
از مؤثرترین شیوه های برقراری روابط انسانی در سازمان ها مخصوصا سازمان های
آموزشی مانند مدرسه "مشارکت" است . "مشارکت یعنی مجموعه اقداماتی که میزان نفوذ و
مسئولیت کارکنان (معلمان ، دانش آموزان و اولیاء) را در فرایند تصمیم گیری ، از
طریق تفویض اختیار در سطوح مختلف ، افزایش دهد و نوعی حس مالکیت و تعلق را در
افرادی که به شکلی با سازمان مربوط هستند بوجود آورد
جلسات شوراها بطور اعم کانون بررسی نظرات، ایده ها و عقاید است و شورای آموزشی مظهر
و محل اتخاذ تصمیمات گروهی است که حس مسئولیت پذیری ، مشارکت ، عضویت و تعلق فرد را
به گروه تقویت می کند . همچنین شورا نمادی از رهبری ، تدبیر ، آزاد اندیشی و احترام
به کرامت انسانی از سوی مدیر است .
بدین ترتیب مدیران می توانند با تکیه بر اصول ، شورا های مدارس را تقویت کرده کارها
و تصمیمات خود را بر پایه مشورت استوار سازند . مدیریت مبتنی بر مشارکت جویی می
تواند مدرسه را در وصول به اهداف آموزشی و تربیتی یاری رساند
وظایف رئیس شورا ی معلمان:
1. فراهم کردن محیطی آرام و دور از قیود اداری ، درعین حال آماده برای کار جدی
2. بهره گیری از روشهای دوستانه و ابراز خوشایندی از شرکت اعضای
3. بیان دستور جلسه و تذکرات و توضیحات لازم
4. ایجاد فرصت اظهار نظرکردن برای همه اعضای شورا ، و جلوگیری ازتسلط عده ای
معین برشورای معلمان
5. هدایت صحیح جریان مذاکره و بحث پیرامون موضوع و دستور جلسه .
6. روشن کردن مفهوم و مقصود پرسشها یا برخی از مطالب طولانی که باعث رکود بحث و
مذاکره شود .
7. بیان صریح مسایلی که باید در مورد آن تصمیم گرفت و جلب نظرات موافق یا مخالف
اعضای شورا
8. جمع بندی مباحثات ونتیجه گیری از مذاکرات
9. مشخص نمودن تصمیمات و مسئول پی گیری مصوبه ها
10. مراقبت بر ثبت نظرات و مصوبه های جلسه
11. ایجاد فرصت برای استراحت و رفع خستگی
موارد قابل طرح درجلسه شورا :
1. آشنایی با روشهای تدریس معلمان
2. معرفی کتابها ، مجلات و نشریه های جدید
3. سخنرانی صاحبنظران و مقامات علمی و اداری آموزش و پرورش
4. نمایش فیلم های آموزشی و تربیتی
5. رسیدگی به مسائل و موضوعات بر حسب شرایط و نیازهای خاص آموزشگاه
و به نظر میرسد :
6. آشنایی با آخرین دستورالعملها و بخشنامه های ارسالی اداره متبوع
7. تصمیم گیری در موارد خاصی که طبق آئین نامه اجرائی به عهده شورا است
8. مطالب یا مصوبه هایی که در جلسات "انجمن اولیاء و مربیان" و "شورای دانش
آموزی" ارائه و اتخاذ شده و لازم است جهت بررسی توسط نماینده شورا یا اعضای انجمن
به اطلاع دبیران رسانده و تصمیمات مشترک اتخاذ گردد .
9. بررسی علل افت تحصیلی دانش آموزان و برنامه ریزی برای رفع آن
10. تعیین میزان و چگونگی تکالیف درسی دانش آموزان در اوقات فراغت
و….
علل رکود جلسات شورای معلمان :
1. عدم باور برخی از مدیران به تأثیر شورا
2. عدم برنامه ریزی و کم محتوائی جلسات (نداشتن دستور جلسه و آماده نبودن مدیر)
3. عدم اداره صحیح و مؤثر جلسات
4. عدم رعایت نظم و انضباط از سوی برخی از مدیران
5. مناسب نبودن زمان و مکان برگزاری جلسه
6. عدم ارائه گزارش از اقدامات انجام شده و نتایج بدست آمده در جلسات شورا
7. عدم توجه به توانایی معلمان و متکلم الوحده بودن مدیر
8. عدم وجود وسایل پذیرایی و جاذبه های لازم برای تشکیل و ادامه جلسات
و می توان اضافه نمود که :
1. عدم باور بعضی از معلمان به تأثیر حضور آنان در جلسات
2. عدم وجود انگیزه و رغبت کافی در معلمان برای شرکت در جلسات
3. مشغله معلمان به دلایل مختلف اقتصادی
4. عدم نظارت لازم از سوی ادارات در خصوص تشکیل و کیفیت جلسات
5. عدم نتیجه گیری محسوس از تصمیمات جلسات در روند آموزش و پرورش آموزشگاه
6. عدم تمایل به کار گروهی و گرایش به فرد گرایی در مدارس
پیشنهاداتی در کیفیت بخشی جلسات شورای معلمان :
از نظر دکتر سید محمد میرکمالی رعایت نکات زیر در بهره گیری درست از جلسات و
شوراهای آموزشی اثر چشمگیری در فرایند تشکیل جلسات دارد :
1. اگر مطمئن هستید که به اندازه کافی برای بحث و اداره جلسه موضوع و مطلب
دارید جلسه را تشکیل دهید .
2. بدانید که آمادگیهای قبل از تشکیل جلسه کمتر از خود جلسه نیست .
3. در نظرگرفتن ویژگیها و آمادگیهای شرکت کنندگان شرط لازم تشکیل جلسه است .
4. برای همه شرکت کنندگان جهت اظهارنظر فرصت مساوی قائل شوید .
5. همدلی و همکاری شرکت کنندگان از شرایط اثر بخش جلسات است .
6. سعی کنید بی طرف باشید . از قدرت خود برای تحت الشعاع قرار دادن جلسه و
اظهار نظر ها استفاده نکنید .
7. به شرکت کنندگان طوری آزادی بدهید که بتوانند آزادانه و به طور شفاف نظرات
خود را بیان کنند.
8. در صورتجلسه یا گزارش تنظیمی همه موارد تصمیم گرفته شده را بگنجانید .
9. از روشهای برانگیزنده دراداره جلسه استفاده کنید .
10. در صورت امکان و برحسب اقتضای جلسه ، به بعضی از افراد مسئولیتهائی برای
بررسی یک موضوع و ارائه گزارش محول کنید .
11. در بحث ها ، ارائه اطلاعات و نتیجه گیری از روش حل مسأله استفاده کنید .
12. تا می توانید از اسناد ، مدارک ، فیلم ، چارت و نظایر آن استفاده کنید .
13. بدانید که پی گیری اجرای تصمیمات ،جزو جدائی ناپذیر اداره جلسات است .
راهکارهایی که در این راستا می تواند مؤثر باشد :
1. بهسازی نگرش مدیران نسبت به اهمیت مشارکت و نقش مثبت آن در سازمان
2. بهسازی نگرش کارکنان و معلمان نسبت به نقش مؤثر آنان در فرآیند تصمیم سازی و
تصمیم گیری
3. آموزش مدیران و ایجاد تقویت مهارت های روابط انسانی
4. آموزش تئوری و کارگاهی برای مدیران و معلمان درجهت فعال سازی جلسات
5. در نظر گرفتن زمان و مکان مناسب
6. شرکت مدیران رده های بالا در جلسات و نظارت بر کیفیت جلسات
7. پی گیری مصوبه های جلسات و باز خورد مناسب و اطلاع رسانی از نتایج اقدامات
صورت گرفته
8. گنجانیدن شاخص هایی در فرم ارزشیابی مدیران و معلمان
9. تقدیر از معلمان و مدیران مشارکت جو و فعال در جلسات شورا ، مدیران و هفته
گرامیداشت مقام معلم
10. جلب مشارکت کارکنان با توجه به نیاز ها و احساسات همکاران و بیان عواطف و
احساسات مثبت و مؤثر نسبت به عملکرد آنان
و . . .
نتیجه اینکه :
مشارکت فرآیندی است که از مناظر فلسفی ، اجتماعی ، مدیریت و روانشناسی دارای
پشتوانه های قوی اعم از نظری ، عملی و تجربی می باشد .
هر چند برای فراگیری ، تعمیق و مطلوبیت "مشارکت" به خصوص در دهه های اخیر در کلیه
ی سازمان ها و سطوح مختلف جامعه ، حرکت های مؤثری شده است لیک در آموزش و پرورش تا
حد انتظار ، خلاء و فاصله هایی وجود دارد که نیاز به اقدامات مؤثر و مطلوبتری می
باشد . انرژی فکری و معنوی نهفته در خیل عظیم معلمـان و اعتقاد ما به این باور ،
ایجـاب می کند که در به کارگیری و استفاده بهینه از آن ، در زیر ساخت های توسعه ،
تا نهادینه شدن مشـارکـــــت "شورای معلمان" برنامه های کار آمد و اثر بخش با سطوح
بالا تدارک و به مورد اجرا گذاشته شود .