کارشناسی آموزش راهنمایی تحصیلی ( دوشنبه 86/9/12 :: ساعت 9:41 صبح) بازی کودکان را بازی نگیرید!
موضوع بازی از دیدگاه برخی از پدران و مادران، موضوعی بی‌ارزش به شمار می‌آید. کمتر والدینی دیده می‌شوند که به بازی‌های کودک خویش ارج بگذارند.
بازی، اجرای یک نمایش است که نمایشنامهِ آن، از خیال و واقعیت برگرفته شده است. این تئاتر، تعدادی هنرپیشه و سن دارد. بازی به کارگردانی و بازی‌گردانی بچه‌ها انجام می‌پذیرد. هنرپیشگان، اسباب بازی‌های آنان و محل نمایش آن جاست که اسباب‌بازی‌ها را قرار می‌دهند. تمام موجوداتی که قشر مغز دارند، فکر می‌کنند، تخیل دارند، بنابراین با خود و یا با اشیاء اطرافشان بازی می‌کنند.
کلمهِ بازی در علم روان‌شناسی برای توصیف آن دسته از الگوهای فعالیتی شخصیتی به کار برده میشود که دارای ویژگی‌های زیر باشند:
1- یک بازی از قوانین ویژه‌ای پیروی می‌کند.
2- بازی معمولاً در خارج از ضمیر خودآگاه کودک قرار دارد.
3- کودک از بازی خود، نوعی رضایت ناپایدار به دست می‌آورد.
4-یک بازی، هنگامی که در دوران کودکی ساخته شود، تمایل به باقی‌ماندن و تأثیر گذاردن بر روابط دیگران دارد.
بازی موجب میشود که کودک از خود بیرون بیاید و خود را از نگاه دیگران ببیند و با ترس‌های خود مقابله کند. کودکان در بازی‌های خود نقش بزرگسالان را ایفا می‌کنند. بازی در رشد اجتماعی کودکان اثر مهمی دارد.
دوران کودکی برای انواع بازی‌ها مساعد است. مطالعات نشان می‌دهد، کودکان 5/4 ساله، سه چهارم وقت خود را برای بازی با دوستان همجنس و یک چهارم را به بازی با غیرهمجنسان خود می‌پردازد.
اهداف بازی:
* تخیل کودک را پیاده می‌کند.
* به آرامش کودک منجر میشود. زیرا بازی یک مکانیسم دفاعی است.
* تجربه‌های کودک را می‌افزاید. در بازی، کودک به مقام تفکر انتزاعی می‌رسد و بعدها می‌تواند به تفکر حل مسأله‌ای نیز برسد. کودکی که بازی می‌کند، شاد است و بازی او را به فعالیت و جنب و جوش در می‌آورد.
بازی‌های کودکان را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد:
1 - بازی انفرادی: که بیشتر کودک را انتزاعی و دفاعی و درونی می‌کند.
2- بازی گروهی اجتماعی: کودک را اجتماعی‌تر می‌کند. در این نوع از بازی‌ها کودک، نقش بزرگسالان را بازی می‌کند و سعی دارد خود را با اجتماع و همبازی‌هایش وفق دهد.
لیست اسباب‌بازی‌های کودکان
از بازی‌های معمول در بین دختران خردسال، بازی با عروسک است. در این بازی، معمولاً عروسک را به عنوان فرزند نگهداری و نقش مادر را ایفا می‌کنند. یعنی همزمان دختر کوچولو، نقش‌های فرزند بودن و مادر بودن را در حد ظرفیت کودکانه با مهارت بازی می‌کند.
دختران، بیشتر اسباب‌بازی ساده، تجملاتی، زینتی و عروسک‌ها را ترجیح می‌دهند و بیشتر در بازی‌های دو نفری شرکت می‌کنند. دختران در بازی‌های خود به دنبال محبت و صمیمیت هستند و به دوستان خود اعتماد دارند.
پسران خردسال بیشتر با ماشین و تفنگ، بازی می‌کنند و در بازی‌های گروهی شرکت دارند. پسران در بیرون از خانه بازی می‌کنند و به دنبال رقابت و تحرک هستند.
در دوران نوزادگی، بچه‌ها احتیاجی به اسباب‌بازی ندارند. وجود جغجغه و چند حیوان مسطح با رنگ شاد برای آنان کفایت می‌کند.
*از تولد تا یک سالگی، یک مجموعهِ کامل از حیوانات پلاستیکی و به رنگ‌های شاد برای کودکان لازم است.
*از حدود سه سالگی به بعد، می‌توان خمیر، لگو و شن استریل برای کودکان خرید.
این گونه از اسباب‌بازی‌ها، قوهِ تفکر و خلاقیت را در کودکان تقویت می‌کند. برای بچه‌ها باید تعدادی توپ خرید توپ رنگی مورد علاقهِ تمام کودکان است که از ماه‌های اول باید در اختیار داشته باشند.
به نظر می‌رسد که توپ نماد کرهِ زمین و یا حالت تعلیق و چرخش دوران جنینی است و به همین دلیل مورد علاقهِ بچه‌هاست. توپ‌ها باید با رنگ‌ها و اندازه‌های مختلف تهیه شود.
نمادها در بازی کودکان
* خشونت کودکان در بازی، رو به سوی اطرافیان دارد. به عبارت دیگر اگر کودکی، عروسکی را با چوپ، میخ و...سوراخ کند، چون عروسک سمبل مادر است، این خشونت کودک روی به سوی مادر دارد. مادر به یقین به او امر و نهی و پرخاش می‌کند.
* اگر کودکی، حیوانی را اعدام کند، منظور او نابود کردن یکی از اعضای خانواده است. او که نمی‌تواند پاسخی شایسته به رفتار خشن یا ناعادلانه را بدهد، در بازی مقصود را به انجام می‌رساند.
* اگر کودک عروسکی یا هر شی دیگری را دوست ندارد و آن را به ما نشان می‌دهد، بدون شک او در دنیای واقعی، کسی را دوست ندارد و آن فرد به آن شی شباهت دارد. به عبارت دیگر یک شی نامحبوب نمادی از عدم محبوبیت یکی از اطرافیان کودک است.
* گاهی اشیاء، سمبل عضوی از خانواده است. مثلاً میز، سمبل پدر است. حال اگر کودک با پدر خویش رابطهِ خوبی نداشته باشد، خشم خود را بر روی میز پیاده می‌نماید.
* حیوانات در بازی کودکان نمادی از اطرافیان او هستند. به عنوان نمونه کودکی که از تولد خواهر و یا برادر کوچک خود ناراضی است، نارضایتی خود را در بازی نشان می‌دهد. مثلاً آن را همانند حیوانی فرض می‌کند و بعد آن را از میان می‌برد و یا زندانی می‌کند. این قطعهِ نمایشی نشان از مبارزه‌ای درونی دارد. این کودک درگیر مبارزه‌ای درونی با خویش است که آیا این خواهر یا برادر کوچولو را دوست بدارد یا نه!
توصیه‌هایی به والدین:
- اگر توان خرید اسباب‌بازی را برای کودکانتان ندارید، با صراحت به او نگویید.
- از تولد تا 10 سالگی، برای کودکان بسیار اسباب‌بازی بخرید.
- اسباب‌بازی‌های کودکان را در اختیار آنان بگذارید و آنها را پنهان نکنید.
- برای سالروز تولد کودکانتان، اسباب‌بازی بخرید.
- جمع‌آوری اسباب‌بازی‌ها را بر عهدهِ کودکان قرار دهید.
- اسباب‌بازی‌ها را مطابق با جنسیت و سن کودکان خریداری کنید.
- به هنگام بازی کردن به آنان امر و نهی و پرخاش نکنید.
- مکان اسباب‌بازی کودکانتان را تغییر ندهید.
به نقل از روزنامه اطلاعات 10/9/1386
